Monday, September 01, 2025
साधन र साध्यबीचको फरकलाई तल स्पष्ट पारिएको छ । यहाँबाट तपाइले उदारहण सहित जान्नुहुनेछ ।
साधन (Means)
साधन भनेको कुनै लक्ष्य वा उद्देश्य प्राप्त गर्न प्रयोग गरिने माध्यम, उपकरण, विधि वा तरिका हो। यो कुनै काम सम्पन्न गर्नका लागि आवश्यक पर्ने औजार वा बाटो हो। साधन आफैँमा अन्तिम लक्ष्य होइन, बरु त्यससम्म पुग्ने एउटा प्रक्रिया मात्र हो।
उदाहरण:
यदि तपाईंलाई कुनै परीक्षामा राम्रो अंक ल्याउनु छ भने, पढाइ र मेहनत साधन हुन्।
एउटा घर बनाउनका लागि इट्टा, सिमेन्ट, र डन्डी साधन हुन्।
धन कमाउनका लागि रोजगारी वा व्यापार साधन हुन्।
साध्य (End)
साध्य भनेको अन्तिम लक्ष्य, उद्देश्य वा परिणाम हो जुन हामी प्राप्त गर्न चाहन्छौँ। यो त्यो गन्तव्य हो जहाँ पुग्नका लागि साधनको प्रयोग गरिन्छ। साध्य नै कुनै पनि कार्यको अन्तिम उद्देश्य हो।
उदाहरण:
राम्रो अंक ल्याउनु नै तपाईंको साध्य हो।
घर बनाउनु नै तपाईंको साध्य हो।
धन कमाउनु नै तपाईंको साध्य हो।
मुख्य फरक
परिभाषा: साधन भनेको लक्ष्यसम्म पुग्ने बाटो हो, जबकि साध्य भनेको अन्तिम लक्ष्य वा गन्तव्य हो।
उद्देश्य: साधनको उद्देश्य साध्य प्राप्त गर्न सहयोग गर्नु हो। साध्यको उद्देश्य आफैँमा पूरा हुनु हो।
प्रकृति: साधन परिवर्तनशील हुन सक्छन् (एउटै साध्य प्राप्त गर्न धेरै साधन प्रयोग गर्न सकिन्छ), तर साध्य प्रायः निश्चित हुन्छ।
उदाहरण: परीक्षामा राम्रो अंक ल्याउनु (साध्य) का लागि तपाईंले दिनमा १० घण्टा पढ्ने (साधन) वा ट्युसन लिने (साधन) गर्न सक्नुहुन्छ। यहाँ दुवै साधनको अन्तिम लक्ष्य एउटै छ।
Posts
